Viêm tai giữa là một bệnh lý thường gặp ở trẻ nhỏ. Theo thống kê, trẻ trong độ tuổi lên 3, khoảng 3/4 trẻ em đã từng bị viêm tai giữa ít nhất là 1 lần. Vậy làm thế nào để bố mẹ nhận biết được bệnh viêm tai giữa ở trẻ và có những biện pháp phòng tránh nào?
I. Viêm tai giữa là bệnh gì? Dấu hiệu trẻ bị bệnh
Tai được chia làm ba phần bao gồm: tai ngoài, tai giữa và tai trong. Trong tai có một ống nối tai giữa với cổ họng, được gọi là vòi nhĩ hay ống eustachian. Vòi nhĩ đảm nhận ba chức năng quan trọng:
- Thông hơi giúp giữ áp suất không khí ở tai giữa luôn cân bằng với áp suất không khí bên ngoài. Điều này lý giải vì sao khi bị viêm tai trẻ thường mất thăng bằng, nghiêng đầu sang một bên…
- Bảo vệ tai giữa khỏi áp lực âm thanh và ngăn chặn sự xâm nhập của dịch từ mũi, họng chảy vào tai giữa.
- Giúp tiêu dịch từ tai giữa chảy về họng.
Khi mủ hoặc chất lỏng tích tụ trong ống tai phía sau màng nhĩ sẽ gây đau đớn cho trẻ và dẫn đến nguy cơ bị điếc nhẹ. Nếu bé bị ho hoặc sổ mũi rồi đột nhiên bị sốt từ 3 – 5 ngày rất có thể bé đã bị bệnh viêm tai giữa.
Nếu bị nhiễm trùng bé có thể bứt rứt ở tai và hay ngoáy tai. Nếu đang chập chững tập đi, bé có thể mất thăng bằng và trở nên vụng về hơn bình thường khi mắc căn bệnh này. Khi bị bệnh bé có thể cảm thấy đau khi bú hay ăn dặm. Khi cho trẻ bú, bé thường quay mặt đi hay dứt miệng ra khỏi núm vú dù bú bình hay bú sữa mẹ.
Cụ thể trẻ bị bệnh thường có các biểu hiện sau:
- Sốt có thể lên tới hơn 39 độ C
- Tỏ ra bứt rứt, khó chịu và thường khóc khi được đặt nằm xuống. Đây là dấu hiệu cho thấy bé đang bị đau do áp lực gia tăng ở tai khi bé nằm
- Tìm cách kéo tai hay cọ tai vào người bạn
- Khóc, trằn trọc, khó ngủ
- Không phản ứng với âm thanh
- Có dịch hoặc mủ chảy ra từ tai. Đây là dấu hiệu cho thấy màng nhĩ của bé đã bị vỡ do áp lực quá mức
- Các mảng dịch hoặc mủ đã khô đóng vảy xung quanh tai
- Mất thăng bằng, nghiêng đầu sang một bên
II. Tại sao con lại bị viêm tai giữa?
Viêm tai giữa là bệnh lý phổ biến nhất trong các bệnh nhiễm trùng ở tai. Bệnh có thể gặp ở nhiều đối tượng khác nhau nhưng đặc biệt là trẻ nhỏ do các nguyên nhân sau:
- Bị cảm, cảm do siêu vi, vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể, làm cho hệ thống niêm mạc, mũi họng và cả ống thông từ tai giữa xuống họng bị phù nề lên, khiến dịch tiết ra từ tai giữa bị tắc vào bên trong khiến tai giữa bị nhiễm trùng.
- Trẻ nhỏ dưới 1 tuổi đi nhà trẻ sớm dễ bị viêm tai giữa hơn so với các trẻ lớn bởi ống thông xuống họng nhỏ hơn và dễ bị tắc lại hơn.
- Trong gia đình có người hút thuốc, trẻ sẽ bị hút thuốc thụ động, nghĩa là người hút thuốc phả khói ra khiến trẻ hít phải khiến trẻ hít phải, khiến cho hệ thống đường hô hấp bị phù nề lên, làm tắc ống thông.
- Nằm bú bình, một số trẻ bú mà nằm ngửa và dốc bình ngược lên, sữa sẽ đi ra đằng sau cổ họng, theo ống thông đi vào tai giữa, gây ra khả năng gây nhiễm trùng tai.
- Ngoài ra, một số trường hợp như trẻ bị dị ứng đường hô hấp thì ống thông cũng sẽ bị tắc lại và gây ra viêm tai giữa.
III. Chăm sóc trẻ bị viêm tai giữa như thế nào?
1. Vệ sinh tai, mũi, họng sạch sẽ
Tai - mũi - họng có liên quan mật thiết với nhau. Vì thế khi trẻ bị viêm tai giữa, bố mẹ cần giữ gìn vệ sinh cả ba bộ phận này của con:
- Vệ sinh tai: Nếu tai trẻ bị chảy mủ, cha mẹ cần làm sạch tai cho trẻ. Dùng bông tăm lau nhẹ nhàng, không lau quá sâu, có thể khiến tai bị tổn thương. Tuyệt đối không dùng bông nút kín tai để chặn nước mủ mà phải để dịch mủ thoát ra ngoài.
- Vệ sinh mũi: Dùng nước muối sinh lý rửa mũi cho trẻ hàng ngày. Nếu trời lạnh cần ngâm ấm nước muối trước khi nhỏ để trẻ không bị cảm lạnh.
- Vệ sinh họng: Rơ lưỡi, vệ sinh miệng hàng ngày cho trẻ. Với trẻ lớn có thể cho trẻ súc miệng bằng nước muối.
2. Chế độ ăn uống hợp lý
Chăm sóc trẻ viêm tai giữa cần áp dụng chế độ ăn uống hợp lý. Trẻ bị viêm tai giữa có thể khó chịu, quấy khóc, người mệt mỏi. Bạn nên cho trẻ ăn thêm nhiều loại thức ăn giàu dinh dưỡng. Cho trẻ ăn thành nhiều bữa trong ngày để trẻ ăn được nhiều hơn.
Cho trẻ uống nhiều nước lọc hoặc các loại nước hoa quả. Với trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi cần tăng lượng sữa hàng ngày, cho trẻ bú nhiều hơn.
3. Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ
Cho trẻ uống thuốc đầy đủ theo chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý sử dụng các loại thuốc không kê trong đơn. Nếu trẻ bị sốt cần chườm khăn ấm để trẻ mau hạ sốt. Cho trẻ mặc quần áo mỏng, nằm nghỉ ở nơi thoáng mát. Cho trẻ uống thuốc hạ sốt, giảm đau khi trẻ sốt trên 38,5 độ C hoặc tỏ ra khó chịu, đau nhiều.
4. Đưa trẻ đến bệnh viện khi thấy các biểu hiện bệnh nặng
Chăm sóc trẻ bị viêm tai giữa tại nhà cần hết sức lưu ý. Nếu thấy tình trạng bệnh không thuyên giảm hoặc trở nên nặng hơn cần đưa trẻ đến bệnh viện để khám lại.
Các dấu hiệu cần đưa trẻ đi khám bao gồm:
- Trẻ liên tục kêu đau, mức độ và tần suất đau tăng dần
- Trẻ sốt cao liên tục, dùng thuốc hạ sốt không đỡ
- Trẻ tỏ ra khó chịu, quấy khóc, bỏ ăn, bỏ bú trong thời gian dài
- Trẻ nôn hoặc bị tiêu chảy
IV. Giúp con phòng ngừa bệnh viêm tai giữa
Cha mẹ có thể ngăn ngừa bệnh viêm tai giữa ở trẻ bằng cách:
- Trong các nguyên nhân nêu trên, khói thuốc lá là “kẻ thù số 1” của bệnh viêm tai giữa. Do đó, trong môi trường có người nhà hút thuốc lá thì cần phải cai thuốc, Nếu người nhà đi từ những nơi có người hút thuốc lá thì cần phải thay đồ, rửa ráy sạch sẽ rồi mới ôm trẻ hay tiếp xúc với trẻ.
- Không nên cho trẻ nằm bú bình, tích cực cho trẻ bú mẹ càng nhiều càng tốt. Trẻ bú mẹ trực tiếp vẫn có thể cho bú nằm mà không sợ bị viêm tai giữa bởi cấu tạo của bầu ngực không khiến cho tia sữa đi thẳng trực tiếp ra phía sau tai giữa của trẻ được. Thêm vào đó, trẻ bú sữa mẹ sẽ có những kháng thể giúp làm giảm nguy cơ bị cảm, bị nhiễm trùng, giảm nguy cơ bị viêm tai giữa.
- Một trong những lý do khiến trẻ bị viêm tai giữa là do bị cúm. Do đó, nên cho trẻ chích ngừa cúm nhằm giảm tần suất bị cúm, nhờ đó giảm được biến chứng viêm tai giữa. Tương tự như thế, nhiễm phế cầu cũng khiến trẻ bị viêm tai giữa, nên cha mẹ cho trẻ đi chích ngừa phế cầu càng sớm càng tốt (từ 6 tuần tuổi). nhằm giảm nguy cơ bị viêm tai giữa.
- Ngoài ra cha mẹ cũng nên phòng ngừa cảm cho trẻ bằng cách rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng hoặc nước sát khuẩn. nhanh trước khi chăm sóc hay tiếp xúc với trẻ, không hôn vào mặt trẻ.
Hy vọng những thông tin trên đây có thể giúp cha mẹ lưu ý khi chăm sóc trẻ bị viêm tai giữa, đồng thời biết cách phòng viêm tai giữa hiệu quả hơn.
Bình luận về bài viết